21 Thanh Xuyên hầu, Trương Đăng Thụ là một trang thiếu niên tuấn tú, con quanKiến Xuyên hầu, người làng Thanh Nê, trấn Sơn Nam. Kiến Xuyên hầu làm thượng thư bộ lễ thời chúa Trịnh Sâm.
22 Bấy giờ vào quá giờ Tý. Dẫy nhà thấp lụp xụp mái lơp ngói kiểu tàu nằm ngủdưới ánh sáng yên lặng của trăng tà. Gần đấy, về phía tây bắc, mấy quả núi đá KỳLừa lù mù lấp lánh trong sương.
23 Nhị nương nóng ruột, thực không phải vô cớ nếu ta tin có sự viễn truyền tưtưởng. Mà sao lại không có?Thực vậy, Ở Tiêu Sơn, anh em đồng chí rất mong mỏi Nhị nương, vì gặp nhiềusự nguy biến, và cần phải có tài do thám của Nhị nương để phá sự do thám khốcliệt của triều đình.
24 Phân phủ xuống lệnh mở tiệc ăn khao. Một tiếng dạ ran. Tức thì nào cai, nàolính đem trát quan đến làng sở tại bắt lý trưởng đi mua trâu, bò, dê, lợn. Rồi mộtlát, sau khói rơm thui súc vật bốc lên um cả một góc thành.
25 Lần này là lần thứ hai, phủ Từ Sơn trở nên một bãi chiến trường. Mà hai lần,quan quân đều mắc mưu bên nghịch và bị thiệt hại. Lần trước Đào Phùng lừa chophân suất kéo binh đi xa, rồi đến phủ cướp lại bà hoàng phi họ Nguyễn, mưu ấy kểcũng đã cao.
26 Trong lầu Tiêu Lĩnh, Lê Báo và Trịnh Trực còn ngồi uống rượn, tuy lúc bấygiờ đã vào khoảng gần nửa đêm. Hai người nghe chừng đề đã say lắm, say chánnản, buồn tẻ, ủ rũ chứ không phải say vui vẻ ầm ĩ như mọi khi.
27 Quang Ngọc vừa chợp mắt thì tiếng ngựa hí và tiếng người gọi ầm ĩ Ở cổngchùa làm thức choàng dậy. Vội mở rương lấy ra một gói lớn, rồi lên chùa. Chú Mộc hấp tấp chạy theo:- Bạch thầy, nguy biến đến nơi?Chàng ghé vào tai chú dặn nhỏ mấy câu, đoạn mởi cửa nách lẻn ra chùa biếnmất.
28 Đường hầm ấy nguyên xưa kia là nơi chứa các mộc bản để in kinh phật, TiêuSơn là chùa chính Ở vùng Từ Sơn Đông Ngàn, và bậc thiền sư trụ trì Ở đó nhiềukhi là sư tổ, nên vẫn phải in kinh sách phát đi những chùa Ở các nơi khác cho chưtăng, ni, môn sinh của sư tổ.
29 Chẳng cần phải nói, độc giả cũng biết Quang Ngọc, Lê Báo và Trịnh Trực trốnvào trong hầm ấy. Vì hấp tấp quá, không ai nghĩ đến mang theo lương thực, nên suốt một ngàykhông có gì vào bụng, ba người đói meo nằm ngủ một giấc dài.
30 Đêm đã khuya. Phạm Thái đương ngồi nói chuyện với Phổ Mịch thiền sư Ởđộng Tam Thanh thì có một tên lính cẩn tín hầu trong dinh quan trấn thủ ra tìmchàng vào hội kiến với Thanh Xuyên Hầu.
31 Trong dòng sông Phong Doanh, chiếc thuyền bồng xuôi rất mau, nhẹ nhàngnhư bay trên mặt nước. trời vừa rạng đông. Một buổi sớm thu mát mẻ, êm đềm, dễgỡi cảm hứng.
32 Thuyền đi một lúc, đến chỗ ngã ba. Hai chiếc bồng lớn từ phía sông Đáy rẽvào, và muốn lên trước. Bỗng đưa sang tiếng khóc i ỉ, Quỳnh Như lắng tai ngherồi nói với mẹ:- Bẩm mẫu thân, có ai khóc Ở thuyền bên.
33 Kiến Xuyên hầu băn khoăn sốt ruột đã một tháng ròng. Nhưng hôm ấy hầucàng băn khoăn sốt ruột hơn, đến nỗi hầu lo rằng đã xảy ra tai nạn cho vợ chồngvà con gái đi chơi vãn cảnh chùa.
34 Xong việc tang ma của bạn đồng chí, Phạm Thái đã toan xin phép Kiến Xuyênhầu để trở lại nhà, vì chàng đương sốt ruột về công việc đảng Tiêu Sơn, mà bấylâu chàng không nhận được tin tức.
35 Ngày chiều hôm ấy, Khiến Xuyên hầu truyền làm một bữa tiệc thật long trọngrồi cho mời Phạm Thái đến dự. Thấy đầy một mâm lớn sơn hào, hải vị, lại thêm một chóc rượn đặt trên cái giásơn son thiếp vàng, Phạm Thái kính cẩn chắp tay từ tạ:- Bẩm tướng công, bần tăng đã xuất gia tu hành đâu dám nghĩ đến ăn mặn.
36 Nửa đêm Phạm Thái thức giấc, thấy mình nằm ngay Ở sập rượu. Mâm và cácthức đã cất hết cả rồi, chỉ còn trơ cây sáp cháy trên cái đài làm theo hình hoa senvà lá sen.
37 Hai trấn Sơn Nam Hạ, Sơn Nam Thượng, Phạm Thái đi qua đều yên tĩnh. Ởđó tuy bọn Lê thần cũng bất phục và ngấm ngầm phản đối triều đình Tây Sơn,nhưng không lập thành đảng , thành hội như Ở hai trấn Hải Dương và Kinh Bắc.
38 Đã mấy hôm nay trong khắp các phố Bắc thành bày ra một cảnh rất náo nhiệt. Vì kỳ thi tuyển cống sinh sắp sửa bắt đầu nên hàng nghìn sĩ tử Bắc Hà vác lềuchiếu từ các trấn xa gần kéo nhau về, lăm le tên chiếm bảng vàng rồng mây gặphội.
39 - Thưa năm thầy đến nơi rồi. Một ông trẻ tuổi nhất và láu lỉnh nhất trong bọn, mỉm một nụ cười tình đáp lại:- Thưa cô em, chúng tôi cũng biết là đến nơi rồi, vì chúng tôi đã trông thấy lácờ đỏ "Bạch Phượng tửu quán" đương phe phất đón chào chúng tôi kia.
40 Đêm hôm ấy, khi các khác trọ đều đã yên giấc, khi trống, mõ và chiêng, kiểngỞ trong thành đã điểm canh ba, chủ quán mới nghĩ đến đi ngủ. Chàng ôm sổ sáchlên gác, một từng thấp đến nỗi một người tầm thước có thể đứng giơ tay lên vớichạm mái được.