1 Ngôi nhà nhỏ nằm trong con hiểm nhỏ im lặng giữa trưa nắng gay gắt tháng ba Sài Gòn. Ai cũng nghĩ là trong nhà không có người vì cửa nhà đã khoá ngoài.
2 Tỉnh ngủ lần nữa, mở mắt ra vẫn là mái nhà lá với những lỗ thủng ánh trăng đang xuyên qua. Nhờ vậy mà Mai nhìn ra hình ảnh mờ mờ trong căn phòng. Cô đang nằm giữa nương và tỷ trên cái giường phía trong; cha và Bình ca, a Phúc ngủ giường ngoài.
3 Con rạch nhỏ uốn lượn quanh co đã cạn hơn một nửa, có mấy con cua bò qua lại trên phần đất còn ẩm. Cô không biết nó là cua hay còng, mà ở đây chắc người ta gọi khác.
4 Công việc lao động chân tay rất tốn sức, nên dù làm nông, chài lưới đều cần nghỉ trưa. Có người sẽ ngủ một chút, có người không ngủ nhưng ai cũng tranh thủ ngả lưng (nằm xuống).
5 Từ khi cha ông vào đây khai phá, từ ven biển đi lần theo sông rạch vào miệt trong nơi có những vùng đất phù sa màu mỡ, cây cỏ tốt tươi, nước ngọt trong lành quanh năm.
6 Nhà Mai phụ dọn dẹp bếp xong thì cùng nhau về. Lưu bá mẫu đưa rổ khoai đã luộc, tôm cá và một quài chuối mang về.
- Để tối mấy đứa nhỏ đói bụng thì ăn.
7 Dựng nhà ở đây cũng đơn giản nên làm rất nhanh. Mới hôm qua còn đặt đòn tay thì hôm nay đã bắt đầu lợp lá. Lợp mái, dựng vách xong thì đắp nền, gắn cửa là xong ngôi nhà rồi.
8 Đi được gần nửa canh giờ (một canh giờ là hai tiếng thời hiện đại) thì đến ngả ba vào con đường lớn, cũng là đường đất nhưng hai bên đường có những khối đá chặn như một dạng bờ kè thô sơ.
9 Làng chài nằm sát chân núi, ở khoảng đất bằng có hơn hai mươi nhà. Rải rác dọc theo bờ biển từ đây đến núi Lộc Trĩ cũng có mấy xóm chài khác, ít nhà hơn.
10 Cơm chiều vừa xong trời cũng sụp tối. Dọn dẹp hai mâm cơm rồi thì đốt một chén đèn dầu ở nhà trên, người lớn ngồi bàn nói chuyện, con nít ngồi hàng hiên.
11 Lê nhị và Lê tam mặc dù không phải đối đãi hết lòng với người em khác mẹ này, nhưng sống chung cũng mấy chục năm, cùng nhau lớn lên. Ngày thường có chút so đo, khi gặp chuyện vẫn là đoàn kết, là người nhà.
12 Sau một đêm thì mọi chuyện trở lại bình thường, ai lo việc nấy. Nương, lục cô và a Lan nấu bữa sáng, Mai phụ mấy đứa con trai đem giàn phơi mực, mẹt cá ra sân.
13 Trong bếp, mùi gạo chín trộn mùi thuốc sắc hoà quyện. Hôm qua Mai chỉ uống một thang lúc tối, cả ngày đi đường không uống được. Cô sẽ ‘nhờ’ thang thuốc còn lại này để ‘khỏi bệnh, hết nôn’.
14 Nền nhà hôm qua đầm kỹ, đã khô lại, có thể dọn một ít đồ vào. Nhóm đàn bà thì lau chùi bàn ghế, tủ giường, lu khạp mang ra phơi nắng sạch sẽ. Nhóm đàn ông tranh thủ ráp cửa đi, cửa sổ, tề lá, buộc dây lạt cho chặt, cho đẹp.
15 Không cần tiễn Lưu bá, cả nhà bắt đầu dọn cỏ xung quanh. Nương cùng Cúc tỷ bưng một mâm nhỏ có cơm, cá, tôm, mấy cái ly, bình rượu và mấy cây nhang đến.
16 Đào xong bụi khoai mì, định đi tiếp thì nghe tiếng Bình ca gọi. Bình ca và An ca đang đi về phía này, trên tay xách theo con dao, mấy cọng dây lạt.
- Ca đi chặt cây gì?
- Nương kêu ta đi chặt tre, làm nan đan
A An đưa cho hai đứa chuối và mấy củ khoai nhỏ.
17 Rất nhanh tam bá đến, phía sau là Hân ca cười hì hì chạy theo. Hân ca năm nay gần mười tám, rất hoạt bát, thích náo nhiệt, chỗ nào đông vui là có mặt hắn.
18 Khách mời ít, nhà Mai có ông nội, nhị bá và cha tiếp khách nên ai cũng nói mấy lời chúc mừng dựng nhà mới kịp lúc. Ai cũng vội nên ăn cơm nhanh. Lúc khách cáo từ về lo việc đồng áng thì ông nội và nhị bá cũng tranh thủ cùng cha đi vòng quanh ba mẫu đất nhà Mai.
19 Mai liếc nhìn Bình ca, hắn đằng hắng hai ba tiếng mới nói:
- Cha nương, con muốn lấy nước thốt nốt làm đường bán kiếm ít tiền.
- Hả?
Hai vợ chồng đều giật mình.
20 Ngôi nhà yên ắng, đặt cuốc dựa vách chòi tạm, nhìn phía rạch nhỏ bên hông nhà là ba mẹ con đang mài dao, lưỡi liềm trên tảng đá. Ông bước xuống bếp thì thấy mấy đứa nhỏ nằm ngủ trên sạp.